Jakie warunki musi spełnić badanie statystyczne?
Statystyka w naszej wyobraźni
Żyjemy w świecie informacji i nowych mediów, z danymi statystycznymi spotykamy się w sklepach i telewizji. Nawet w codziennych rozmowach, często nieświadomie, korzystamy ze statystyki. Niestety wiele z tego typu pojawiających się informacji jest błędna, a to dlatego, że nie wystarczy przywołanie jakiejś dowolnej dobrze brzmiącej wartości liczbowej przypisanej jakiemuś zjawisku, żeby móc mówić o realnych danych. Żeby mówić o badaniu, zmienne, które nas interesują, muszą dotyczyć pewnej zbiorowości i odpowiadać jej strukturze, to znaczy być reprezentatywne. Jeśli szacujemy, że 75% mieszkańców Polski kupuje codziennie w sklepach czipsy, to spekulacja może okazać się prawdziwa dla konkretnej grupy, np. wiekowej – w tym wypadku młodzieży. Warto rozważyć, czy zakup ten będzie charakteryzował młode osoby o dobrej sytuacji materialnej, czy wręcz odwrotnie – czipsy kupuje młodzież biedniejsza, której w populacji występuje więcej – i stąd stosunkowo wysoki odsetek wśród grupy rówieśniczej… i tak dalej. Badania statystyczne starają się pokazać różnorodne zmienne w całej rozciągłości populacji, uwzględniając rozmaite dane metryczne. Dzięki temu udaje się poznać bogactwo opinii, działań i przyzwyczajeń, które odpowiadają rzeczywistości.
Prawdziwa statystyka
Rzetelne dane wymagają odpowiednich metod i technik ich gromadzenia, przetwarzania oraz wnioskowania na ich podstawie. Ich dobór zależy oczywiście od tego, co chcemy zbadać i jakie mamy wobec badanego zjawiska pytania. Ważna jest też realna ocena naszych możliwości i środków, które chcemy na badanie przeznaczyć. Najpełniejszy obraz daje wymieszanie metod, zarówno jakościowych jak i ilościowych, noszące miano triangulacji. Techniki wzajemnie się weryfikują, prowadząc do eliminacji hipotez błędnych. Jednak same badania ilościowe również mogą oferować cenny wgląd w to, jak funkcjonuje wybrana społeczność w określonym aspekcie. Dzięki zdobyczom najnowszej technologii oraz syntezie wiedzy z zakresu ekonomii oraz badań społecznych, zespoły ekspertów są w stanie bardzo dokładnie określić zachodzące relacje pomiędzy zmiennymi. Badania statystyczne możemy podzielić na pełne i niepełne.
Badania pełne
Obejmują one wszystkie jednostki rozpatrywanej zbiorowości statystycznej. W przypadku, gdy dane zjawisko obserwujemy systematycznie, możemy mówić o badaniach ciągłych – za przykład może nam służyć ewidencja urodzeń i zgonów. Z kolei gdy realizujemy analizę co jakiś z góry określony czas, mówimy o badaniach okresowych, np. coroczny spis rolny, dotyczący wszystkich rolników. Można jeszcze mówić o badaniach doraźnych, które wykonuje się z różnych trudnych do przewidzenia przyczyn, pojawiających się w trakcie – jak na przykład analiza zachorowań na daną chorobę, podejmowana w czasie epidemii. Są to badania długotrwałe, dotyczące dużej ilości danych, gromadzonych w określonym czasie i przestrzeni.
Badania niepełne
Tego typu badania przeprowadzane są tylko w określonych okolicznościach i powinny spełniać odpowiednie kryteria. Najczęściej stosuje się je wtedy, kiedy badana społeczność jest zbyt duża (np. ze względu na skomplikowane zmienne założone w badaniu), żeby wykonać pełne badanie. Taką analizę wykonuje się również w przypadkach ograniczonych środków lub gdy zależy nam tylko na orientacyjnych wynikach, które dopiero potem pozwolą nam na dalsze działania. Tak samo jak badania pełne, tak i niepełne dzielą się ze względu na czas ich trwania. W zależności od tego czy stale obserwujemy jakieś zjawisko, czy przeprowadzamy badanie co jakiś określony czas, możemy mówić o badaniach ciągłych oraz okresowych. Przykładem takich analiz mogą być ewidencje pracowników oraz kontrole jakości.
Współpraca jako klucz do badań statystycznych
Przy przeprowadzaniu badań liczy się współpraca między podmiotami a specjalistycznymi firmami zewnętrznymi, którym powierza się prowadzenie analiz. Istotne jest jak najlepsze spełnienie potrzeb klientów, tak by badanie mogło odnieść rzeczywisty skutek, wpływając na podejmowane decyzje strategiczne, które przełożą się na sukces. Dobre agencje badawcze zwykle wykorzystują możliwości autorskiego oprogramowania, które pozwala dokonać spersonalizowania poszczególnych funkcji względem wymogów stawianych badaniu przez klienta. Dzięki możliwości dostosowywania narzędzi badawczych, które zostają zaprojektowane specjalnie dla konkretnego projektu badania odpowiadają dokładnie na pytania i wątpliwości zlecającego. Podczas indywidualnego przygotowania badania, jak i na każdym następnym jego etapie firma badawcza ściśle współpracuje z zamawiającym usługę, tak by ostateczny efekt był jak najbardziej satysfakcjonujący dla wszystkich zaangażowanych.
